اصلاح رفتاری که باید در کودکان انجام شود
چطور می‌توانم فرزندم را به‌خوبی تربیت کنم؟
به خاطر داشته باشید، تمام کودکان گاهی شیطنت‌هایی می‌کنند. درهرحال کارهایی هست که میتوانید در بهبود رفتار فرزندتان به‌کار گیرید، مثلاً هنگامی‌که کاری صحیح و درست انجام می‌دهد، او را تحسین کنید. این امر باعث می‌شود اعتمادبه‌نفس وی افزایش یابد و در انجام رفتار درست تشویق شود. زمانی که فرزندتان شیطنت می‌کند، برایش توضیح دهید که رفتارش اشتباه بوده است و خودش مشکلی نداشته. برخی از والدین به فرزندشان می‌گویند: «به خاطر کار بدی که کردی دوستت ندارم» این کار نه‌تنها نتیجه‌ای ندارد بلکه موجب می‌شود کودک از لحاظ روحی آسیب ببیند.
چگونه می‌توانم اعتمادبه‌نفس را در فرزندم افزایش بدهم؟
مهم‌ترین و بهترین شیوه این است که اگر فرزندتان کار درست و خوبی انجام داد، او را تحسین و همواره او را حمایت کنید.
چگونه می‌توانم به فرزندم بیاموزم که در کارهای منزل کمک کند؟
سعی کنید بعضی از شام‌ها مثل چیدن میز شام با یکدیگر همکاری کنید. فقط کارهایی را به فرزندتان محوّل کنید که قادر است آن را انجام بدهد. مثلاً چنانچه نتواند سیب‌زمینی را پوست بگیرد، بسیار مأیوس و دلسرد خواهد شد. وقتی فرزندتان از انجام کار خود خسته شد، از او تعریف کنید. علاوه بر این‌ها، صبور باشید زیرا او آهسته کار می‌کند و تازه‌کار است. اگر به او پرخاش کنید، ممکن است او دیگر به شما کمک نکند.
فرزندم بداخلاق و اخموست، چه کنم؟
بعضی از افراد ذاتاً عبوس و بداخلاق هستند و شما ممکن است مجبور شوید با خلق‌وخوی فرزندتان کنار بیایید. به فرزندتان بفهمانید که هیچ اشکالی ندارد، احساساتش را - چه مثبت و چه منفی - بیان کند، امّا نباید بدخلقی یا با سایرین دعوا کند و یا حتّی وسایل دیگران را خراب کند.
فرزندم با دیگران خیلی صریح صحبت می‌کند، چگونه می‌توانم مانع وی شوم؟
اکثر کودکان خیلی رُک و صریح رفتار می‌کنند. برای آن‌ها اهمیتی ندارد که به کسی بگویند: «شما چاق هستید». باید به فرزندتان بگویید بیان چنین جملاتی هرچند حقیقت داشته باشد، اصلاً درست نیست. بعضی از این کودکان با این شیوه حرف زدن می‌خواهند جلب توجّه و خودشان را مطرح کنند. گاهی سایر افراد خانواده مثل پدربزرگ یا مادربزرگ‌ها با خندیدن به رفتار کودک، وی را به انجام این کار ترغیب می‌کنند. چنانچه فرزندتان به رفتار خود ادامه داد به وی توجّه نکنید. خوشبختانه اکثر مردم می‌دانند، گاه کودکان نسنجیده صحبت می‌کنند و متأسفانه بعضی از کودکان برای جلب توجّه، از شیوه گفتاری نادرست استفاده می‌کنند.
فرزندم دوستان زیادی ندارد، چه باید بکنم؟
موضوع مهمی نیست، زیرا با دیدن سایر کودکان مسئله حدّ می‌شود. میتوانید دوستانتان را همراه با فرزندانشان به خانه دعوت کنید. نگران نباشید، بسیاری از کودکان خجالتی وقتی بزرگ می‌شوند، اجتماعی و معاشرتی می‌شوند؛ بنابراین فرزندتان را مجبور نکنید اجتماعی باشد؛ زیرا ممکن است با این کار او را گوشه‌گیرتر کنید و وضع بدتر شود.
دهان فرزندم حرکتی غیرارادی دارد. آیا این موضوع به دلیل فشار روحی و عصبی است؟
حرکت غیرارادی دهان، پلک زدن بیش‌ازحد، ابرو بالا انداختن، حرکت غیرارادی بینی و سایر اعمال تکراری می‌توانند عادت‌های عصبی باشند که اغلب به آن تیک عصبی می‌گویند. این عادت‌ها با استرس یا بروز تضاد در زندگی کودک، مثل رفتن به مدرسه، تغییر در مسیر زندگی یا طلاق والدین بروز می‌کند. این حرکات هنگامی‌که کودک خواب است متوقّف می‌شوند. چنانچه تیک فرزندتان ادامه یافت و یا بیشتر شد، سعی کنید هر نوع فقدان امنیتی یا مسئله‌ای را که ممکن است فرزندتان تجربه کرده باشد، از بین ببرید. سرزنش کردن، فریاد کشیدن و یا تنبیه مسئله را بدتر می‌کند. معمولاً پزشک شما نیز می‌تواند کمکی بکند.
چرا کودکم این‌قدر بدرفتاری می‌کند؟
دلایل بسیار زیادی برای بروز رفتار بد وجود دارد. برای مثال، کودک بنا به دلایلی چون خستگی، کسالت، گرسنگی یا تشنگی، جلب توجّه، حسادت و ... بدرفتار و عبوس می‌شود. بعضی از والدین علّت رفتار بد فرزندشان را استفاده از داروها و یا افزودنی‌های خوراکی می‌دانند.
آیا موقعیت خانوادگی بر رفتار فرزندم تأثیرگذار است؟
موقعیت اجتماعی کودک تا حدودی بر رفتار وی تأثیرگذار است. برخی از کودکان، به‌ویژه کودکان زیر سه سال، به شیوه بسیار خام و ابتدایی رفتار می‌کنند.
بیشتر اوقات از فرزندم عصبانی می‌شوم و فریاد می‌کشم، چگونه می‌توانم جلوِ این کار را بگیرم؟
ترک این عادت بسیار دشوار است، امّا این عادت بد باید ترک شود؛ زیرا سرانجام فریاد زدن تأثیر خود را از دست خواهد داد. سعی کنید نوبت بعد که عصبانی شدید، با صدای بسیار آرام صحبت کنید. فرزندتان ممکن است از شیوه صحبت کردن شما تعجّب کند و سخنانتان را مشتاقانه گوش بدهد. شیوه دیگر این است که سعی کنید در هنگام عصبانیت حرف نزنید.
آیا باید شیوه تربیتی من و همسرم یکی باشد؟
بله اگر غیر از این باشد، فرزندتان گیج می‌شود و رفتار صحیح و درست را تشخیص نمی‌دهد. همچنین ممکن است از اوضاع به نفع خودش استفاده کند. لازم است در مورد شیوه تربیت فرزندتان با همسر خود بدون حضور کودک بحث کنید و به نتیجه برسید. این کار از هرگونه بحث و مشاجرت و دعوا در مقابل کودک پیشگیری می‌کند.
راهنمای والدین
نمی‌توانم خودم را کنترل کنم و آرام بگیرم.
گاهی اوقات رفتار کودکان غیرقابل تحمّل می‌شود. امّا سعی کنید کنترل خود را از دست ندهید. چنانچه از فرزندتان به‌اندازه سنّش انتظار داشته باشید، هرگز عصبانی نخواهید شد.
مثال‌های خوب و واضح بزنید.
لازم است کودک خود چگونگی رفتار صحیح را ببیند و درک کند، مثلاً وقتی ببیند شما عصبانیت خود را چگونه کنترل می‌کنید این رفتار را بهتر می‌آموزد.
با دیگران مشورت کنید و راهنمایی بگیرید.
چنانچه دریابید رفتار بد فرزندتان ادامه دارد یا اینکه نمی‌توانید رفتار او را تحمّل کنید، با یک دوست یا یک مشاور صحبت کنید. گاهی اوقات بسیاری از والدین با رفتار بد فرزندشان از کوره در می‌روند و عصبانی می‌شوند؛ بنابراین، گفتگو با والدینی که تجربه مشابه دارند و احساس شما را می‌فهمند، اطمینان‌بخش است. همه کودکان گاهی اوقات شلوغ و شیطان می‌شوند، بنابراین فکر نکنید فقط فرزند شما این‌گونه است.
- ۰۰/۰۴/۱۶